بر اساس آمار معاون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران اطلاعاتی در اختیار روزنامه دنیای اقتصاد قرار داده است که نشان می‌دهد تعداد افرادی که مجرد یا در خانواده‌های دونفره زندگی می‌کنند، در پایتخت افزایش یافته است.
بر اساس این آمار، در ۱۳۸۵خورشیدی، میانگین جمعیت هر خانوار در تهران ۴.۵ نفر بوده، اما در ۱۴۰۲ به ۲.۸ نفر رسیده است. ۲۵ درصد این آمار خانوارهای دونفره، و ۱۲ درصد آن خانوارهای یک‌نفره است.
کاهش شاخص جمعیت خانوار که نتیجه تجرد قطعی، افزایش آمار طلاق و تمایل نداشتن به فرزندآوری است، عوامل بحران سالمندی در ایران در سال‌های آینده معرفی شده است.
بر اساس آمارهای منتشرشده، تجرد قطعی گروه سالمندان در سرشماری ۱۳۹۵، بیش از ۸۰ هزار نفر بوده است و برآوردها حاکی از آن است که این رقم در ۱۴۱۰ از یک میلیون نفر عبور خواهد کرد. در این آمار، دو سوم «تجرد قطعی» متعلق به زنان است، و سهم متولدان دهه‌های ۵۰ و ۶۰ در آن بیش از دیگر متولدان دهه‌های دیگر است.
کاهش تمایل به ازدواج و افزایش طلاق در جامعه در قیاس با دهه‌های قبل نیز از دیگر عوامل موثر بر کاهش جمعیت هر خانوار است. در حالیکه در سال ۱۳۵۸ تعداد ثبت طلاق ۲۱ هزار مورد در ایران بوده، این آمار در ۱۴۰۰ به ۲۰۴ هزار مورد رسیده است.
به‌موازات افزایش آمار طلاق، تغییر سبک زندگی در جامعه موجب شده است که بر خلاف گذشته، زوج‌های مطلقه تمایلی به اقامت در خانه پدری نداشته باشند و در صورت استطاعت مالی، مسکن مجزا تهیه کنند، و این امر دلیل افزایش تعداد خانوارهای یک‌نفره و دو یا سه‌نفره (با فرزندان) است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بر اساس گزارش تیر ۱۴۰۲ ثبت‌احوال ایران، طی سه‌ماهه نخست ۱۴۰۲ در ۱۲ استان، به‌ازای هر دو ازدواج، دستکم یک طلاق ثبت شده است. در سال‌های اخیر جامعه‌شناسان درباره افزایش نرخ طلاق در کشور هشدار داده و مدعی شده‌اند که نزدیک به ۴۵ درصد ازدواج‌ها در ایران ناموفق‌اند.
احمد مرتضوی مقدم، رئیس وقت دیوان عالی کشور، نیز از ارجاع ۱۷ هزار پرونده اختلافات خانوادگی به دیوان عالی کشور در ۱۴۰۱ خبر داد. اما تمایل به زیست تک‌نفره فقط مربوط به مجرد ماندگان بالای ۳۵ سال، یا زوج‌هایی نیست که از هم جدا می‌شوند. بر اساس پژوهش‌ها، در مجموع، تمایل به زندگی مجردی در ایران میان جوانان زیر ۳۰ سال افزایش یافته است.
مهاجرت از شهرهای کوچک به‌قصد اشتغال یا تحصیل و تداوم اقامت در این شهرها، صرفا یکی از عوامل افزایش زیست تک‌نفره در جوانان است. ناتوانی از تامین حداقل‌های لازم برای تشکیل خانواده یا فرزندآوری، ناامیدی به آینده و بی‌ثباتی شرایط اقتصادی و تمایل به استقلال، عوامل دیگر از مجموعه دلایل مایل نبودن جوانان به تشکیل خانواده است که به افزایش نرخ زیست مجردی در کشور انجامیده است.
علی‌اشرف نظری، استاد دانشگاه تهران، در ۱۳۹۶ تصریح کرد که بر اساس داده‌های آماری، ۳۰ درصد از جوانان شش کلان‌شهر تهران، مشهد، شیراز، اصفهان، تبریز و اهواز، زندگی مجردی دارند.
این آمار، چنانچه صحت داشته باشد، بی‌شک از ۱۳۹۶ تا امروز افزایش داشته است. آنچه صحت این آمار را تایید می‌کند، تغییر الگوی عرضه و تقاضای مسکن در تهران و دیگر کلان‌شهرها است.
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی در تاریخ ۳۰ مرداد سال جاری تاکید کرده است که تحقیق میدانی از واسطه‌‌‌های ملکی فعال در مناطق میانی و متوسط شهر، حاکی از آن است که از هر ۱۰ نفر متقاضی اجاره مسکن که به برخی از واسطه‌‌‌های فعال در این بازار رجوع می‌کنند، دو تا سه مورد مجرد، یا به بیان دقیق‌‌‌تر، خانوارهای تک‌نفره‌اند.
همچنین، کارشناسان مسکن در ماه‌های اخیر از افزایش تقاضای خرید و اجاره برای واحدهای کوچک خبر داده و اشاره کرده‌اند که این امر موجب شده است که آپارتمان‌های با متراژ زیر ۷۰ متر، بیشترین میزان خریدوفروش و اجاره را در بازار راکد مسکن به خود اختصاص دهند.
این نمونه‌ها، نشان‌دهنده شکست نظام جمهوری اسلامی در مسیر ادعای آن به «حفظ جامعه جوان ایران از طریق تشویق به ازدواج و فرزندآوری» است که در بودجه ۱۴۰۲، با افزایش معنادار تخصیص اعتبار به «دبیرخانه ستاد حمایت از خانواده و جوانی جمعیت»، خود را نشان داد.
بودجه ۷۵۰۰ میلیاردتومانی برای این ستاد، در حالی در نظر گرفته شده است که این مبلغ بیش از ۷.۵ برابر بودجه تخصیص‌یافته برای یارانه دارو و شیرخشک کشور است.
